تمدن خشکی و تمدن دریایی در تقابل اقتصادی
یادداشت ششم
نویسنده محمد غفاری
در یادداشتهای قبلی قسمتی از تاریخ تقابل تمدنهای خشکی و دریایی را بررسی کردیم و اشاره به موضوعات مختلفی داشتیم که میتوانید برای آشنایی بیشتر با جغرافیای سیاسی و اقتصادی ایران در تقابل تمدن خشکی و دریایی یادداشتهای قبلی را بخوانید تا اهمیت کشور عزیزمان از منظر جغرافیای سیاسی و اقتصادی را بیشتر درک کنید هم اکنون میخواهیم بیشتر راجع به اقتصاد ایران صحبت کنیم تا بتوانیم متوجه چرایی اهمیت ایران از منظر اقتصادی در دنیا بشویم
میزان بدهی ایران به بانکها و کشورهای دنیا میشود گفت ناچیز است در ایران مردم و دولت ایران بابت هر نفر ایرانی در سال ۱۴۰۰ تقریباً حدود ۱۱۰ دلار به دنیا بدهکار هستیم این رقم در مقایسه با جی دی پی تنها ۲ درصد است و در این مقوله ایران را میتوان با مثلاً کشوری مثل ایرلند که در مقایسه با GDP سالانه مردم و دولت این کشور حدودا ۱۰۴۶ درصد بدهی خارجی دارند یا کشور هلند که در مقایسه با جی دی پی این کشور مردم و دولتش به دنیا ۶۴۸ درصد بدهکار هستند و یا کشور سوئیس که نسبت بدهی خارجی اش به اندازه اقتصادش ۲۸۷ درصد است مقایسه کرد
جمعیت دنیا هم اکنون حدود هفت میلیارد و نهصد میلیون نفر است و جمعیت ایران هم اکنون با توجه به آخرین آمار حدود هشتاد و پنج میلیون نفر است یعنی کمی بیشتر از یک درصد از جمعیت جهان ایرانی هستند
کل مساحت زمین حدود پانصد و ده میلیون کیلومتر مربع است که از این میزان بیست و نه درصد خشکی است یعنی حدود ۱۴۹ میلیون کیلومتر و هفتاد و یک درصد از سطح زمین را دریاها پوشش داده اند مساحت ایران در این بین ۱.۶۴۸ میلیون کیلومتر است یعنی سهم ایران از خشکی ها جهان هم حدوداً کمی بیشتر از یک درصد است
حدود ۱۸ درصد از گاز دنیا در ایران است ( بیشترین دارنده گاز در دنیا )
حدود یازده درصد از سرب دنیا در ایران است ( بیشترین دارنده سرب در دنیا )
حدود ۹ درصد از نفت دنیا در ایران است ( جایگاه دوم ذخایر نفت دنیا )
همچنین حدود ۹ درصد از ذخایر معدنی مس دنیا و ۱۰ درصد از ذخایر معدنی اورانیوم دنیا در ایران وجود دارند
در یک جمله برای جمع بندی چند سطر آخر ایران یک درصد از خشکی های دنیا را داراست و یک درصد از جمعیت دنیا هم ایرانی هستند ولی … ایران با دارا بودن یک درصد از خشکی و یک درصد از جمعیت حدود ۷ درصد از ذخایر شناخته شده معدنی دنیا را در اختیار دارد میشود گفت و نتیجهگیری کرد که میزان ثروت بالقوه کشور ایران بصورت میانگین هفت برابر باقی کشورهای دنیا است و این در حالی است که تقریباً در مقایسه با مابقی کشورهای دنیا مردم و دولت ایران همانطور که پیشتر گفته شد بدهکاری چشم گیری هم ندارند اکنون میتوان فهمید چرا تمدن دریایی قصد تجزیه ایران را در سر میپروراند.
در زمینه تولید انرژی تا کنون جایگزین مطمئن و قابل اتکا به جز انرژی اتمی برای انرژی فسیلی توسط بشر کشف نشده و عملاً مابقی راهکارهای تولید انرژی پاسخگوی میزان مصرف جهان نبوده و نخواهند بود ایران ما مجموعا در زمینه ذخایر انرژی در دنیا جایگاه دوم را در جهان دارد قبلاً توسط دانشمندان تصور میشد که در مدت کوتاهی ذخایر انرژی فسیلی در دنیا تمام خواهد شد ولی اکنون میدانیم تا اتمام نفت دنیا با توجه به منابع کشف شده تا امروز حدود ۴۲ سال باقی مانده البته توجه داشته باشید که ممکن است منابع جدیدی در این ۴۲ سال کشف شود و این مدت تمدید شود که این موضوع بر آینده قیمت نفت و مشتقات نفتی بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
آنچه که بر اندیشمندان اقتصادی مشخص و مبرهن است این است که وقتی از اقتصاد صحبت میکنیم ممکن است یک نظریه و راهکار اقتصادی در کشوری تاثیری بگذارد ولی همین نظریه در کشور دیگری نتیجه دیگر و در کشور ثالث نتیجه متفاوتی داشته باشد فرض را بر این بگیریم که یک راهکار اقتصادی قدرت این را داشته باشد مثلا ۱۰ درصد GDP مثبت به یک کشور بدهد با توجه به اینکه اندازه اقتصادی و جغرافیایی ورفتار مردم کشورها شبیه به هم نیست نتیجه خروجی متفاوتی در صورت اجرای همسان خواهیم داشت و به نظر میرسد تاثیر جغرافیای سیاسی و اقتصاد رفتاری و روایی تمدن ها در اقتصاد نظری در دانشگاه های اقتصادی نادیده گرفته شده و هم اکنون در ایران فقدان سیاستگذاران اقتصادی را داریم که این تاثیرات را نادیده میگیرند
در حقیقت میتوان گفت که در اقتصاد ایران نیاز به افرادی داریم تا به درک این حقیقت رسیده باشند که هر کشوری بنا به رفتار مردم و جغرافیایی سیاسی و اقتصاد روایی ایران تصمیمگیری کنند یکی از راهکارهای این مهم میتواند پژوهش در این زمینه ها در ایران و گنجاندن مطالب جغرافیای سیاسی و اقتصاد رفتاری و روایی ایرانیان و در نتیجه فهم تفاوت راهکارهای اقتصادی در ایران و دیگر کشورها باشد تا در دروس دانشگاهی مربوط به رشته اقتصاد در ایران ، آینده شاهد تربیت اقتصاددانان کارآمد و آشنا با اقلیم و رفتار ایرانیان باشیم.